Badania penetracyjne (PT) to jedna z powierzchniowych, tzw. zewnętrznych metod badań nieniszczących, która służy do wykrywania otwartych nieciągłości wychodzących na powierzchnię. 

Badania penetracyjne wymagają przygotowania powierzchni badanego obiektu (oczyszczenie, odtłuszczenie, otworzenie nieciągłości) oraz zastosowania specjalnych preparatów podczas procesu badania:

• penetrant - ciecz, która charakteryzuje się małym napięciem powierzchniowym i niską lepkością, posiada zdolność wnikania do nawet bardzo wąskich nieciągłości pod warunkiem, że są one otwarte i niezanieczyszczone;
• wywoływacz - specjalny preparat nanoszony na powierzchnię badania w celu zobrazowania powierzchniowych nieciągłości z odpowiednim kontrastem i zazwyczaj w powiększeniu zależnym od czasu wywoływania;
• zmywacz - środek niezbędny do oczyszczania powierzchni obiektu przed, w trakcie i po przeprowadzeniu badania. 

Metoda ta jest często wykorzystywana do badania materiałów niemagnetycznych, takich jak stale austenityczne, tytan, stopy niklu, stopy aluminium i magnezu oraz niektóre kompozyty. Badania penetracyjne mogą być prowadzone w technice barwnej lub fluorescencyjnej z wykorzystaniem promieniowania UV-A.